Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası ekonomik açıdan zor durumda kalan eşin, diğer eşten maddi destek talep etme hakkını ifade eder. Türk Medeni Kanunu‘nun ilgili maddeleri doğrultusunda, yoksulluk nafakası talebi için belirli şartların sağlanması gerekmektedir.
Konu Başlıkları
Bu şartlar genellikle ekonomik zorluk, eşitliğin bozulması ve görevsizlik durumu olarak sıralanabilir. Boşanma sürecinde yoksulluk nafakası talebinde bulunmak için öncelikle mahkemeye başvurulmalı ve yoksulluk durumunu kanıtlayan deliller sunulmalıdır.
Mahkeme, yapılan başvuruyu değerlendirerek yoksulluk nafakası ödenmesine karar verebilir veya reddedebilir. Bu süreçte, doğru adımları atmak ve haklarınızı korumak için deneyimli bir avukattan destek almanız önemlidir.
Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak boşanma avukatı kadromuz ile, yoksulluk nafakası davalarında müvekkillerimize profesyonel danışmanlık ve hukuki destek sunmaktayız. Müvekkillerimizin haklarını korumak ve adaletin sağlanmasına yardımcı olmak için çalışıyoruz.
Yoksulluk Nafakası Avukatı
Türk Medeni Kanunu madde 175/1 hükmünde düzenlenen yoksulluk nafakası ile kanun koyucu, boşanma halinde eşlerden birinin diğerinden yoksulluk nafakası istemesine imkân tanımıştır. Şartları;
- Taraflardan birinin talepte bulunması,
- Talep eden eşin ağır kusurlu olmaması,
- Talep eden eşin yoksulluğa düşmüş olması,
- Takdir edilecek nafakanın, ödeyecek eşin mali gücü ile orantılı olması.
Hâkimin yoksulluk nafakasına karar vermesi için öncelikli şart, yoksulluğa düşecek olan eşin talebidir. Talep mevcut değilse hâkim re’sen yoksulluk nafakasına hükmedemez. Bu talep boşanma davası görülürken ileri sürülebileceği gibi boşanmadan sonra açılacak nafaka davasıyla da ileri sürülebilir.
Kanun koyucu yoksulluk nafakasını düzenlerken, yoksulluğa düşecek eşin kusursuz olması gerektiğini belirtmemiş fakat “kusuru daha ağır olmamak koşuluyla” diyerek talepte bulunan eşin kusuru olsa dahi diğer eşten daha az olması gerektiğine hükmetmiştir.
Dolayısıyla ağır kusurlu eş, yoksulluğa düşmesi nedeniyle nafaka talebinde bulunsa dahi bu durum, lehine nafakaya hükmedilmesine engeldir. Emsal nitelikli Yargıtay kararlarında bu husus şöyle ifade edilmektedir;
“Yoksulluğa düşen eş, boşanmaya yol açan olaylarda daha ziyade kusurlu olmamak kaydıyla, diğerinden hali ile mütenasip yoksulluk nafakası isteyebilir.”(YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ E.
2000/14218 K. 2000/14480 T. 20.11.2000)
“Boşanmaya neden olan hadiselerde kusurun ağırlığı davalı kadındadır. Ağır kusurlu davalı kadın yararına yoksulluk nafakasına hükmedilmesi doğru değildir. Ağır kusurlu davalı kadın yararına manevi tazminat takdiri isabetsizdir.” (YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E.2008/2-32 K.2008/86 T.30.01.2008)
Yoksulluk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?
Yoksulluk değerlendirmesi yapılırken toplumdaki genel anlayışa göre yoksul kabul ediliyor olmak yeterlidir, büyük bir yoksunluk içine düşmüş olmak gerekmez. Yoksulluk nafakası talep eden eşin durumu değerlendirilirken gelir kaynağı olup olmadığı, varsa bunların onu yoksulluktan kurtarıp kurtaramayacağı incelenir.
Yoksulluk nafakası miktarı belirlenirken, ödeyecek eşin mali gücü dikkate alınmalı ve üst sınır kabul edilmelidir. Zira hükmün amacı diğer eşi refah içinde yaşatmak değil, onun zorunlu ihtiyaçlarını karşılayabileceği kadarıyla yoksulluktan kurtarmaktır.
Nafaka miktarı hâkim tarafından belirlenebileceği gibi kamu düzenine, ahlaka ve emredici hükümlere aykırı olmamak şartıyla eşler arasında belirlenip hâkim tarafından onanarak karara bağlanabilir.
Talep, boşanma davasında ileri sürüldü ise davaya bakmaya yetkili Aile Mahkemesine; boşanma davasından sonra ayrı bir dava ile isteniyorsa davacının yani nafaka alacaklısı eşin yerleşim yeri Aile Mahkemesine sunulmalıdır.
Yoksulluk nafakası kural olarak süresizdir fakat TMK 176/3 hükmüne göre alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü hâlinde kendiliğinden kalkar; alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi hâlinde mahkeme kararıyla kaldırılır.
Nafakanın Artırılması Davası Hangi Hallerde Açılabilir?
TMK 176/4 hükmünde “tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın arttırılması veya azaltılmasına karar verilebilir”; TMK 331 hükmünde ise “durumun değişmesi hâlinde hâkim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır” düzenlemeleri yer alır.
Yargıtay içtihatlarında nafakanın uyarlanması hususunda “…nafaka iradı, tarafların yaptıkları sözleşmeye dayansa bile şartları oluştuğu takdirde artırılabilir veya azaltılabilir. Aksi düşünce “güven” ilkesine aykırı düşer.
Zira davacının sözleşme (protokol) ile elde ettiği statüye beslediği güven, dayalı borçlunun sosyal ve ekonomik durumunun bu özel statüyü koruyacak seviyeden daha aşağı düşmediği (kötüleşmediği) veya hakkaniyet bunu gerektirmediği sürece sarsılıp boşa çıkarılamaz” ifadeleri yer almaktadır.
Kanunda yer alan düzenlemeler ve Yargıtay görüşü de dikkate alındığında görüldüğü üzere, şartların değiştirmesi yahut hakkaniyetin gerektirmesi hallerinde iştirak nafakası dava yolu ile arttırılabilir, azaltılabilir ya da kaldırılabilir.
Buna uygulamada Nafakanın Uyarlanması Davası adı verilir. Burada nafaka ödeyen ya da alan eşin mevcut durumunun değişmesi veya hakkaniyetin talebi haklı göstermesi gerekir. Örneğin nafaka ödeyen eşin mali durumu kötüleşirse veya nafaka alacaklısı büyük bir miras sahibi olursa nafakanın uyarlanması talep edilebilir.
Burada bakılacak en önemli husus şudur ki değişen şartlar, nafakaya esas teşkil eden duruma ilişkin olmalıdır.
Nafakanın uyarlanması talebine dair dava için herhangi bir süre yoktur, taraflar şartların değişmesi halinde başvurularını gerçekleştirebilirler fakat iştirak nafakasında çocuğun ergin olması tarihine dikkat edilmelidir zira bu tarihten sonra uyarlama talebinde bulunulamaz.
Yoksulluk Nafakası Davası Avukatı için Bize Ulaşın
Boşanma sürecinde yoksulluk nafakası talebi, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen şartlara uygun olarak yapılmalıdır. Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası ekonomik açıdan zor durumda kalan eşin, diğer eşten maddi destek talep etme hakkını ifade eder. Bu süreçte doğru adımları atmak ve haklarınızı korumak için deneyimli bir avukattan destek almanız önemlidir.
Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak, yoksulluk nafakası davalarında müvekkillerimize profesyonel danışmanlık ve hukuki destek sunmaktayız. Haklarınızı korumak ve adil bir sonuca ulaşmak için avukat kadromuza İletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.