Türkiye’de Marka Tecavüzü ve Tazminat Davaları: 7 Kritik Adımda Tazminat Davası Süreci

Marka, bir işletmenin ürün ve hizmetlerini rakiplerinden ayırt etmek için kullandığı en önemli araçlardan biridir. Ancak maalesef bazı durumlarda markanın hukuka aykırı şekilde kullanılması, yani marka tecavüzü ve tazminat davaları söz konusu olabilmektedir.

Böyle bir durumda marka sahibi, çeşitli hukuki yollara başvurarak haklarını koruyabilir ve uğradığı zararların tazminini talep edebilir.

Konu Başlıkları

Marka tecavüzü, günümüz iş dünyasında şirketlerin karşılaştığı en ciddi sorunlardan biridir. Bir markanın izinsiz kullanımı veya taklidi, yıllarca emek verilerek oluşturulan marka değerini ve itibarını ciddi şekilde zedeleyebilir.

Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak, 1992’den bu yana edindiğimiz deneyimle, marka tecavüzü vakalarında müvekkillerimize kapsamlı hukuki destek sunuyoruz.

Marka Tecavüzü Tanımı

Marka tecavüzü, tescilli bir markanın hukuka aykırı şekilde kullanılmasıdır. Sınai Mülkiyet Kanunu‘nun 29. maddesinde marka tecavüzü sayılan fiiller örnekleyici olarak sayılmıştır. Buna göre, aşağıdaki durumlar marka tecavüzü olarak kabul edilmektedir:

• Tescilli marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer bir markanın, aynı veya benzer mal veya hizmetler için kullanılması
• Tescilli markanın, haksız yere kendi markasıymış gibi kullanılması
• Tescilli marka ile aynı veya benzer işaretlerin, mal veya ambalajlarına, işletmenin unvanuna, işletme adına, alan adına veya diğer ayırt edici işaretlerine konulması ve bu suretle markanın ayırt edici karakterinin ve itibarının part edilmesi
• Tescilli markanın, haksız yere reklam veya tanıtım amaçlı kullanılması

Marka tecavüzü halinde, marka sahibi çeşitli hukuki yollara başvurarak haklarını koruyabilir. Bunlardan en önemlisi, tazminat davası açmaktır.

1. Marka Tecavüzü Nedir?

Marka tecavüzü, tescilli bir markanın sahibinin izni olmadan kullanılması veya benzer bir markanın piyasaya sürülmesi sonucu ortaya çıkan hukuki ihlaldir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre, marka sahibinin izni olmaksızın markanın aynısının veya benzerinin kullanılması, marka tecavüzü olarak değerlendirilir.

Marka tecavüzünün yaygın örnekleri şunlardır:

• Tescilli markanın birebir kopyalanması
• Markanın ayırt edici unsurlarının taklit edilmesi
• Marka ile karışıklığa yol açabilecek benzer işaretlerin kullanılması
• Markanın itibarından haksız yarar sağlanması

2. Marka Tecavüzünün Hukuki Sonuçları

Marka tecavüzü, hem hukuki hem de cezai yaptırımları beraberinde getirir. Marka sahibi, tecavüz eden tarafa karşı aşağıdaki taleplerde bulunabilir:

• Tecavüz fiilinin durdurulması
• Tecavüzün giderilmesi ve maddi zararın tazmini
• Manevi tazminat
• Tecavüz oluşturan ürünlere ve araçlara el konulması
• Marka hakkına tecavüz eden kişi aleyhine verilen mahkeme kararının yayımlanması

3. Tazminat Davası Süreci: 7 Kritik Adım

a) Delil Toplama: Marka tecavüzünü ispatlayacak tüm delillerin toplanması kritik öneme sahiptir. Bu deliller arasında ürün numuneleri, fotoğraflar, video kayıtları, satış faturaları ve tanık ifadeleri yer alabilir.

b) İhtarname Gönderimi: Dava açmadan önce, tecavüz eden tarafa resmi bir ihtarname göndererek durumun düzeltilmesi talep edilir. Bu adım, bazı durumlarda sorunu mahkeme dışında çözme fırsatı sunabilir.

c) Dava Dilekçesinin Hazırlanması: Hukuk büromuz, toplanan delillere dayanarak kapsamlı bir dava dilekçesi hazırlar. Bu dilekçede marka tecavüzünün detayları, talep edilen tazminat miktarı ve diğer hukuki talepler yer alır.

d) Davanın Açılması: Hazırlanan dilekçe, yetkili Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’ne sunulur ve dava resmen başlatılır.

e) Bilirkişi İncelemesi: Mahkeme genellikle konunun teknik yönlerini değerlendirmek için bilirkişi atanmasına karar verir. Bilirkişi raporu, davanın seyrinde önemli bir rol oynar.

f) Duruşmalar ve Savunma: Dava sürecinde taraflar iddialarını ve savunmalarını mahkemeye sunar. Bu aşamada hukuki temsil ve strateji büyük önem taşır.

g) Karar ve İcra: Mahkeme, sunulan deliller ve argümanlar ışığında kararını verir. Kararın kesinleşmesinin ardından, tazminatın tahsili için icra süreci başlatılabilir.

Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Marka tecavüzü nedeniyle uğradığı zararları tazmin ettirmek isteyen marka sahibi, öncelikle Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 149. maddesinde sayılan talepleri ileri sürebilir. Bu talepler arasında, tecavüzün tespiti, tecavüzün önlenmesi, tecavüzün durdurulması, maddi ve manevi tazminat ile itibar tazminatı talepleri yer almaktadır.

Marka sahibi, maddi tazminat davası açarken, uğradığı zararın fiili zarar ve yoksun kalınan kazancı kapsadığını belirtmelidir. Fiili zarar, tecavüz eylemi sonucu doğrudan oluşan zararı; yoksun kalınan kazanç ise, tecavüz olmasaydı elde edilebilecek muhtemel geliri ifade eder.

Maddi tazminat hesaplamasında üç seçenek bulunmaktadır:

1. Marka hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir
2. Marka hakkına tecavüz edenin elde ettiği net kazanç
3. Marka hakkına tecavüz edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması hâlinde ödemesi gereken lisans bedeli

Marka sahibi, bu seçenek haklarından birini seçerek tazminat talebinde bulunabilir.

Manevi tazminat davası ise, marka taklidi vb. durumları kapsayan marka hakkına tecavüz halinde, marka sahibinin işletmesinin dış dünyada sahip olduğu olumlu imajının sarsılması veya tacir kimliğinin zedelenmesi durumunda gündeme gelir.

Ayrıca, marka hakkına tecavüz halinde, marka sahibi itibar tazminatı da talep edebilir. İtibar tazminatı, markanın itibarında meydana gelen zararın giderilmesini amaçlar. Burada, markanın uzun yıllar çeşitli promosyon ve reklam çalışmalarıyla inşa ettiği kalite ve güven imajı ile marka değerinin ve dolayısıyla marka itibarının zarar görmesi durumu söz konusudur.

Tazminat Davası Açma Süresi Nedir?

Marka hakkına tecavüz nedeniyle açılacak tazminat davaları için özel bir zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Ancak, marka tecavüzü aynı zamanda bir haksız fiil olduğundan, Türk Borçlar Kanunu‘ndaki haksız fiil zamanaşımı süresi uygulanır.

Buna göre, marka sahibi, marka hakkına tecavüz hallerini ve bu halleri gerçekleştiren kişi veya kişileri öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve herhalde 10 yıl içinde tazminat davalarını açabilecektir.

Ancak, marka tecavüzü fiili aynı zamanda Sınai Mülkiyet Kanunu’nda suç olarak tanımlanmış ve ceza kanunlarında bu suç için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmüşse, açılacak davalarda bu süreler dikkate alınacaktır.

4. Tazminat Miktarının Belirlenmesi

Marka tecavüzü davalarında tazminat miktarı, aşağıdaki faktörler göz önünde bulundurularak belirlenir:

• Marka değeri ve itibarı
• Tecavüz sonucu ortaya çıkan maddi kayıp
• Tecavüz edenin elde ettiği haksız kazanç
• Markanın piyasadaki konumu ve pazar payı
• Tecavüzün süresi ve yaygınlığı

5. Önleyici Tedbirler ve Stratejiler

Marka tecavüzüyle mücadelede proaktif bir yaklaşım benimsemek önemlidir. Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak müvekkillerimize şu önerilerde bulunuyoruz:

• Markanın Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescil ettirilmesi
• Düzenli piyasa araştırmaları yapılması
• Çevrimiçi platformlarda marka izleme hizmetlerinden yararlanılması
• Çalışanlar ve iş ortakları için marka koruma eğitimleri düzenlenmesi
• Güçlü bir marka stratejisi geliştirilerek markanın ayırt ediciliğinin artırılması

6. Uluslararası Boyut: Sınır Ötesi Marka Tecavüzü

Günümüzde, özellikle e-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte, marka tecavüzü vakaları sıklıkla uluslararası bir boyut kazanmaktadır. Bu durumda, farklı ülkelerin hukuk sistemleri ve uluslararası anlaşmalar devreye girer. Türkiye’nin taraf olduğu Madrid Protokolü ve TRIPS Anlaşması gibi uluslararası sözleşmeler, sınır ötesi marka korumasında önemli araçlardır.

Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak, uluslararası marka tecavüzü davalarında da müvekkillerimize kapsamlı destek sunuyoruz. Yurtdışındaki partner hukuk büroları ile işbirliği yaparak, global ölçekte etkin bir hukuki koruma sağlıyoruz.

7. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri

Marka tecavüzü davalarında, mahkeme sürecine alternatif olarak arabuluculuk ve tahkim gibi yöntemler de kullanılabilir. Bu yöntemler, genellikle daha hızlı ve maliyet etkin çözümler sunabilir. Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak, her vakanın özelliklerine göre en uygun uyuşmazlık çözüm yöntemini belirliyor ve müvekkillerimizi bu doğrultuda yönlendiriyoruz.

Marka Hukuku Hizmetlerimiz

• Marka başvurusu ve tescili
• Marka başvurusuna itiraz
• Marka yenileme ve devir işlemleri
• Marka adres ve ünvan değişikliği
• Marka hakları ihlalinin takip edilmesi
• Marka rehini, lisansı ve haczi
• Marka hakları tecavüzünde ihtiyati tedbir, baskın ve el koyma işlemleri

Marka Tecavüzü ve Tazminat Davaları için Avukatlarımıza Ulaşın

Marka tecavüzü, şirketlerin en değerli varlıklarından biri olan marka haklarını tehdit eden ciddi bir hukuki sorundur. Tescilli bir markanın izinsiz kullanımı, taklidi veya benzerinin piyasaya sürülmesi, yıllarca emek verilerek oluşturulan marka değerini ve itibarını zedeleyebilir.

Bu durumla karşılaşan marka sahipleri, tecavüzün durdurulması, maddi ve manevi tazminat talep etme hakkına sahiptir. Marka tecavüzü davalarında başarılı bir sonuç elde etmek için, deneyimli bir hukuk bürosundan destek almak kritik öneme sahiptir.

Eğer markanız tecavüze uğradıysa veya potansiyel tecavüzlere karşı önlem almak istiyorsanız, 1992’den beri bu alanda hizmet veren Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu ile iletişime geçin. Uzman avukatlarımız, markanızın korunması ve haklarınızın savunulması için size özel stratejiler geliştirecektir. Marka hakkınızı koruyun, şirketinizin geleceğini güvence altına alın.